Tự xuất bản sách nhất là sách điện tử (ebook) đang là lựa chọn của nhiều tác giả mới. Sẽ không ai nói cho bạn biết trước những sai lầm trầm trọng nên tránh khi tự xuất bản sách.
Vì sao bạn chọn con đường tự xuất bản sách, ebook?
Ở bài viết này, tôi chỉ chia sẻ kinh nghiệm về những sai lầm tự xuất bản sách, ebook thuộc thể loại văn học. Bài viết dành cho những tác giả mới, có ý định xuất bản truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết, thơ…
“Vì sao lại chọn tự xuất bản sách?”. Hầu hết các bạn đều có chung câu trả lời: “Vì các Nhà xuất bản(NXB) truyền thống từ chối…bản thảo sách của bạn”. Đó chính là lí do chính để bạn đến với con đường xuất bản sách độc lập phải không?
Đọc bài viết về những việc cần làm trước khi tự xuất bản sách
- http://vietlachvn.com/3-viec-quan-trong-ban-can-lam-tru
- http://vietlachvn.com/10-luu-y-khi-viet-sach-dau-tien/
Những sai lầm tai hại bạn thường gặp khi tự xuất bản sách
- Quá trình biên tập sách, ebook
- Thiết kế bìa sách, ebook
- Định dạng sách điện tử
- Quá trình tiếp thị, quảng cáo…sách, ebook
- Chọn nơi bán sách, ebook
Tự xuất bản sách, ebook bạn phải làm những gì
Tôi sẽ kể về những công việc bắt buộc một tác giả phải làm. Nếu bạn tự xuất bản sách.
Bạn vừa viết xong cuốn tiểu thuyết. Việc đầu tiên bạn sẽ làm là chỉnh sửa bản thảo. Bạn trở thành Biên tập viên của chính mình. Thiết kế bìa sách, ebook. Nếu chưa có đủ chi phí để in sách giấy, bạn sẽ xuất bản dưới dạng sách điện tử. Chọn phần mềm tạo ebook. Chọn kênh để bán sách, ebook. Tiếp thị, quảng cáo…sách, ebook. Ngoài ra còn rất nhiều việc “không tên” khác..Bạn phải làm khi là một nhà văn “solo”.
1. Biên tập ebook, sách: Coi chừng “vàng” ném đi còn “đá” nhặt lại
Việc biên tập lại cuốn sách, ebook cũng quan trọng vô cùng. Nó quyết định “nâng tầm” cuốn sách của bạn lên. Nếu không cẩn thận, có khi bạn tự “dìm hàng” sách của mình.
Người xưa có câu “văn mình, vợ người”. Bạn phải tự chỉnh sửa “đứa con tình thần” của mình. Đó là điều khó khăn. Bạn không dễ nhìn ra những “khiếm khuyết” trầm trọng, bản thảo sách bạn đang gặp phải.
Từ kinh nghiệm bản thân
Khi viết tiểu thuyết “Một đứa trẻ vừa chạy trốn khỏi tôi”, tôi đã nhiều lần tự biên tập bản thảo. Mới đầu, bản thảo truyện dài 200 trang. Tôi gởi đến nhiều NXB nhưng đều bị từ chối.
Có một chị biên tập viên ở NXB Văn hóa Văn nghệ TPHCM góp ý: “Bản thảo của em dài quá. Có nhiều chương chưa hấp dẫn. Em nên cắt bớt đi thì câu chuyện sẽ cô đọng và lôi cuốn hơn”. Nhờ ý kiến góp ý của chị ấy, tôi đã đọc, nghiền ngẫm. Tôi cắt ngắn xuống còn 130 trang. Tôi cũng nhận ra câu chuyện đã tốt hơn trước rất nhiều.
Để tìm được Biên tập viên
Bạn sẽ nghĩ đến việc tìm một biên tập viên giúp đỡ mình chỉnh sửa. Tuy nhiên, việc này cũng không dễ. Thứ nhất, bạn phải tìm được biên tập viên giỏi thật sự. Nếu không sẽ rất tội nghiệp cho cuốn sách của bạn. Với một biên tập viên giỏi, khoản phí trả phải xứng với họ. Một tác giả tự xuất bản sách, bạn không “cõng” nổi nhiều khoản phí.
Phương án thuê mướn biên tập viên thất bại. Bạn nghĩ ngay đến người thân, bạn bè…. Nhưng hãy cẩn thận. Đừng có nhờ một người không bao giờ đọc sách, biên tập cuốn sách giúp bạn.
Với những người yêu sách và thường xuyên đọc sách, bạn có chút hi vọng. Nhưng nên nhờ họ tìm giúp bạn những gì không “ổn” trong cuốn sách. Sau đó, tự bạn sẽ chỉnh sửa. Nhưng nếu họ đưa ra giải pháp giúp bạn, bạn nên suy nghĩ…
2. Tự thiết kế bìa ebook, sách: Đừng làm khó chính mình
Mỗi người sinh ra có một khả năng, sở trường riêng. Có nhiều lĩnh vực, dù bạn cố gắng thì cũng không thể làm tốt hơn những người có năng khiếu. Tôi nhận ra điều ấy sau khi tự thiết kế bìa sách, ebook.
Không có năng khiếu vẽ nhưng tôi vẫn nghĩ cố gắng chắc sẽ vẽ được một bìa sách đẹp và ấn tượng. Kết quả là tôi “tra tấn” bạn bè và người thân bằng những bức vẽ xấu tệ. Nghĩ lại, tôi còn thấy xấu hổ.
Chưa hết, việc tự thiết kế bìa sách còn làm bạn mất rất nhiều thời gian, công sức. Nếu để thời gian đó, bạn có thể viết được một cuốn sách mới.
Để có bìa ebook, sách đẹp
Ngoài ra, thiết kế bìa sách xấu còn ảnh hưởng đến nội dung và số lượng sách bán ra. Sách của bạn trở nên thiếu chuyên nghiệp. Độc giả chẳng biết nội dung cuốn sách hay ra sao nhưng bìa xấu họ sẽ không mua sách.
Cách tốt nhất là bạn nên tìm một họa sĩ. Hoặc chọn một người thiết kế bìa sách, ebook chuyên nghiệp. Bạn trả cho họ một khoản phí để họ làm giúp bạn. Hiện tại, tôi vẫn chưa tìm được một họa sĩ thiết kế bìa sách ưng ý cho những cuốn sách điện tử sắp tới. Nếu bạn nào biết, có thể để lại thông tin bên dưới bài viết giúp tôi.
3. Chọn phần mềm tạo sách điện tử(ebook): Điên đầu với lỗi định dạng
Có một thực tế là những nhà văn thường rất “chậm” với công nghệ. Tôi là một trong số đó. Việc sử dụng ngôn từ nhanh nhẹn bao nhiêu thì việc dùng công nghệ lại tỉ lệ nghịch.
Bạn sẽ đau khổ khi vò đầu, bứt tóc suốt một tuần khi tạo ebook. Tôi chọn phần mềm miễn phí Sigil. Phần mềm này giúp bạn tạo ebook định dạng Epub. Vì sao phải định dạng Epub? Đơn giản là độc giả sẽ đọc được sách của bạn trên nhiều thiết bị như điện thoại, Ipad, Kindle…
Gặp rắc rối với lỗi định dạng Ebook
Tôi đã mệt mỏi vô phương khi tạo ebook luôn gặp lỗi định dạng. Mỗi lần chuyển bản thảo từ word vô, tôi liên tục nhận được thông báo có lỗi cột này, dòng kia…Lúc ấy, tôi chỉ muốn bỏ liền ý định tự xuất bản sách điện tử.
Nhưng khi nghĩ đến việc cuốn sách điện tử của bạn sẽ đến với bạn đọc. Bạn sẽ nhẫn nại quay lại bàn và tiếp tục công việc dang dở.
Kiên nhẫn là “mẹ” thành công
Sau một tuần mày mò, cuối cùng tôi cũng đã tạo được ebook định dạng Epub. Đó là tập truyện ngắn về Tình yêu-hôn nhân-gia đình: Thuốc lãng quên. Tôi thở phào nhẹ nhõm khi “save as” mà nó không báo lỗi.
Nếu có bạn nào gặp khó khăn khi lấy bản thảo từ word để tạo ebook? Bạn vui lòng hãy để lại bình luận bên dưới. Tôi sẽ viết thêm bài hướng dẫn cách tạo ebook nhanh chóng và tránh các lỗi thường gặp.
4. Quá trình Marketing, quảng cáo ebook, sách
Đây là một quá trình gian nan không kém. Bạn là tác giả mới lại tự xuất bản sách. Lần đầu chạm ngõ “kinh doanh” sách. Bạn chưa biết gì về SEO. Ai chỉ đâu, bạn sẽ làm đó. Và nhiều khi cách làm sai dẫn đến tốn thời gian, tiền bạc của bạn.
Quảng cáo không đúng cách sẽ không hiệu quả
Thời gian đầu, tôi thử chạy quảng cáo Fanpage Facebook. Nhiều bài mất tiền nhưng không có một lượt tương tác nào. Cái này để sau này tôi sẽ viết bài về nguyên nhân. Nhưng cái chính thất bại mà tôi nhận ra là do không hiểu về cách quảng cáo facebook. Thường thì chỉ khi bạn bắt tay vào làm, bạn mới vỡ ra nhiều điều.
Tôi nghĩ đến các kênh khác. Giữa một rừng các trang mạng xã hội, bạn sẽ hoa mắt, chóng mặt. Bạn chưa biết kênh nào quảng cáo sách hiệu quả. Nếu không có kinh nghiệm, bạn thường sẽ thử hết. Và đôi khi nhận hết cả những cái không hay.
Bạn có đang đổ một đống thời gian vào một kênh tiếp thị, quảng cáo nhưng không hiệu quả? Bạn cần phải tỉnh táo và sớm “rút chân” ra ngay trước khi quá muộn.
5. Chọn nơi bán sách, ebook của bạn
Đây lại là một vấn đề nhức đầu không kém. Bạn có tên tuổi trên mạng như facebook, instagram, blog…Việc bạn bán sách điện tử, sách in trên đó sẽ dễ dàng. Dù sao, bạn cũng có một lượng độc giả sẵn sàng ủng hộ.
Nhưng khi bạn khởi đầu với con số 0 tròn trĩnh. Bạn sẽ phải làm gì đây? Lựa chọn kênh nào để bán được nhiều sách, ebook?
Những cái “được” từ thất bại
Cái dại nhất của tôi là nghĩ đến việc bán tiểu thuyết trên Amazon, Smashwords. Bên nước ngoài, có rất nhiều tác giả thành công. Nhưng ở nước ta thì khác. Đa phần người Việt ít đọc sách. Bạn muốn họ lên một trang web nước ngoài để mua sách tiếng Việt. Rất hiếm khi xảy ra. Trừ khi, sách bạn viết bằng tiếng Anh. Ok bạn sẽ bán được. Còn tiếng Việt như tiểu thuyết, truyện, thơ…bạn nên suy nghĩ kỹ.
Khởi đầu sai lầm, tôi mất rất nhiều thời gian cho việc nghiên cứu về hướng tự xuất bản sách. Nhất là thời gian để ngồi định dạng một cuốn sách chuẩn Smashwords. Gồm hàng chục bước bằng tiếng Anh dài dằng dặc. Trong khi tôi lại rất dở ngoại ngữ.
Nhưng có vẻ sau khi nghiên cứu “cửu âm chân kinh” một thời gian. Tôi cảm giác từ vựng tiếng Anh có khá hơn một chút. Tôi cũng biết cách viết văn trên Word sao cho khi tạo ebook không bị lỗi. Những thứ mà trước đây, tôi không biết đến. Coi như đó là chút an ủi từ những sai lầm khi tôi tự xuất bản sách.
Kết lại:
Nếu bạn đang có ý định trở thành tác giả xuất bản sách độc lập. Hi vọng bạn tránh được những sai sót như tôi. Chúc bạn luôn thành công! Đừng quên chia sẻ kinh nghiệm, bạn có được sau thời gian tự xuất bản sách nhé!